Technologie

Laminaty – rodzaj kompozytów: tworzywa sztuczne powstające z połączenia dwóch materiałów o różnych właściwościach mechanicznych i technologicznych. W zasadzie jeden materiał, zazwyczaj w postaci cienkich włókien lub nici, spełnia podstawową rolę konstrukcyjną, a drugi jest lepiszczem, wiążącym ze sobą elementarne włókna konstrukcyjne i chroniącym je przed czynnikami zewnętrznymi (np. korozją). Typowym naturalnym laminatem jest drewno, w którym wytrzymałe i sprężyste, choć wiotkie włókna celulozowe są spajane w sztywne i odporne tworzywo przez tzw. ligninę (drzewnik) o wiele mniej wytrzymałą mechanicznie od celulozy.

W zasadzie nazwa "laminat" oznacza takie tworzywo kompozytowe, w którym włókna konstrukcyjne są ułożone warstwami, w postaci cienkich mat, tkanin lub innych struktur warstwowych (łac. lamina – cienka blaszka, płytka; stąd "laminowanie" oznaczające także np. pokrywanie papieru warstwą przezroczystej folii). Jednak w praktyce laminaty są dominującym rodzajem kompozytów. Są też bardzo często łączone z kompozytami o innej strukturze, np. opartej o jednokierunkowe wiązki włókien konstrukcyjnych (tzw. rovingu). Stąd określenie "laminaty" jest -niezbyt ściśle, ale powszechnie- rozciągane na wszystkie kompozytowe konstrukcje skorupowe.

Laminat poliestrowo-szklany (PS) – W zastosowaniach przemysłowych i amatorskich (zwł. szkutniczych) dominuje laminat PS, produkowany w kilku zasadniczych technologiach: najpopularniejsze jest ręczne przesycanie żywicą poliestrową ułożonych w formie (matrycy, "kopycie") krzyżujących się warstw mat i tkanin szklanych, przy użyciu pędzli, wałków itp. narzędzi. Ulepszeniem tej technologii jest próżniowe odsysanie nadmiaru żywicy, co bardzo korzystnie wpływa też na jednorodność laminatu. Niezbędne do tego urządzenia i materiały nie są drogie ani trudno dostępne, lecz mimo to raczej nie są stosowane przez amatorów i w mniejszych zakładach produkcyjnych. Jeszcze korzystniejsze jest wygrzewanie laminatu w trakcie utwardzania żywicy, jednak skuteczne wykorzystanie tej techniki wymaga użycia drogich, wielkowymiarowych pieców lub nagrzewnic. Inną dość popularną techniką, wymagającą jednak drogich urządzeń jest natryskiwanie na jednorazowe formy bądź gotowe (np. remontowane) obiekty mieszaniny żywicy i ciętego włóka szklanego, tworzącej po utwardzeniu kompozyt (jednak o gorszych właściwościach mechanicznych niż oparty na tkaninach).